Η ιστορία της MP4/18, ενός ριζοσπαστικού μονοθεσίου το οποίο στη θεωρία θα έδινε στη McLaren ένα τεράστιο πλεονέκτημα, αλλά στην πραγματικότητα δεν συμμετείχε ποτέ σε τριήμερο – (και) επειδή κανείς δεν ήθελε να το οδηγήσει…
Το ημερολόγιο γράφει 2002, και στη Formula 1 τα πράγματα είναι απλά: η Ferrari έχει ολοκληρώσει την καλύτερη σεζόν στην ιστορία της, με τον Michael Schumacher να παίρνει το πιο εύκολο πρωτάθλημα της καριέρας του και τη Scuderia να έχει μόνη της όσους βαθμούς είχαν…όλοι οι υπόλοιποι μαζί.
Σε αυτό το κλίμα, μια από τις μεγαλύτερες ομάδες του grid αποφάσισε να τινάξει την μπάνκα στον αέρα – η McLaren παράτησε την εξέλιξη της MP4/17 από τα μέσα του 2002 και μετέφερε σχεδόν όλους τους πόρους της στο επόμενο μονοθέσιο, το οποίο δεν θα ήταν μια εξέλιξη του υπάρχοντος. Αντιθέτως, θα ακολουθούσε μια τελείως διαφορετική φιλοσοφία, η οποία θα σχεδιαζόταν από κοινού μεταξύ του Adrian Newey και του άρτι αφιχθέντα από τη χρεοκοπημένη Arrows Mike Coughlan.
Σχεδιαστικά, η MP4/18 θα είχε πολλές καινοτομίες, με τις μεγαλύτερες να είναι ένα νέο κιβώτιο ταχυτήτων, εξαιρετικά μικρά σε μέγεθος sidepods, και μια ιδέα η οποία θα έμπαινε για τα καλά στο λεξικό της F1 μερικά χρόνια αργότερα αλλά επανεμφανίστηκε[i] εδώ: το blown diffuser, ένας σχεδιασμός στον οποίο τα αέρια της εξάτμισης «περνάνε» από τον διαχύτη, βελτιώνοντας την αεροδυναμική απόδοση του μονοθεσίου.
Επιπρόσθετα, η Mercedes συνεργάστηκε στενά με τη McLaren προκειμένου να δημιουργήσει τον FO110P V10, έναν κινητήρα ο οποίος ήταν κατά πολύ ελαφρύτερος από τον προκάτοχό του, όπως και μικρότερος σε μέγεθος, προκειμένου να χωρέσει στο στενότερο πίσω μέρος του νέου μονοθεσίου.
Πάντως δεν ήταν όλα ρόδινα: ακόμα και με τη MP4/17 να έχει αφεθεί στην τύχη της μεσούσης της σεζόν, τα χρονικά περιθώρια για τον σχεδιασμό και κυρίως τη δοκιμή ενός ολοκαίνουριου μονοθεσίου δεν ήταν αρκετά μεγάλα μέχρι να ξεκινήσει η επόμενη. Συνεπώς, στη McLaren αποφάσισαν να τρέξουν με τη MP4/17 (ή για την ακρίβεια, το D-spec αυτής) για τα πρώτα GP του 2003, μέχρι να ετοιμαστεί πλήρως η MP4/18. Δεν ήταν άλλωστε κάτι πρωτόγνωρο, με πολλές μικρότερες ομάδες να το έχουν εφαρμόσει παλιότερα – κυρίως λόγω οικονομικών περιορισμών – ενώ ακόμα και η Ferrari ξεκίνησε την προηγούμενη σεζόν με το ίδιο σκεπτικό, το οποίο μετέφερε και στο παρόν.
Εντός της ομάδας, οι προσδοκίες στην αρχή της σεζόν δεν ήταν και οι μεγαλύτερες – με τη MP4/17D να είναι ούτως ή άλλως «μετέωρη», σκοπός ήταν το όσο δυνατόν καλύτερο πλασάρισμα των Coulthard-Raikkonen στο πρώτο τρίτο της σεζόν, προκειμένου να παλέψουν μεταγενέστερα για τους τίτλους με τη MP4/18.
Παρόλα αυτά, η McLaren…πετούσε: ο David Coulthard πήρε τη τελευταία νίκη της καριέρας του στον εναρκτήριο αγώνα της Μελβούρνης, με τον ομόσταυλό του Kimi Raikkonen να σπάει με τη σειρά του το ρόδι στο επόμενο GP στη Μαλαισία. Μετά και τον θεότρελο τρίτο αγώνα της σεζόν στο Sao Paulo, η Macca είχε τόσο το 1-2 στο Πρωτάθλημα Οδηγών όσο και το προβάδισμα στους Κατασκευαστές!
Το παραπάνω γεγονός ουσιαστικά εφησύχασε τους πάντες εντός Woking, με το αρχικό πλάνο να είχε πλέον αλλάξει: τόσο η 17D όσο και η 18 θα εξελίσσονταν ταυτόχρονα, και η αλλαγή θα γινόταν μόνο όταν (και όχι εάν) υπήρχε η σιγουριά πως η δεύτερη θα ήταν ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Δημόσια, ο Ron Dennis ήταν ο πρώτος που αποκάλυψε το «παράθυρο» στο οποίο θα φανερωνόταν η MP4/18, το οποίο ήταν «από το Montreal μέχρι το Silverstone» – κοινώς, απέμεναν αρκετές εβδομάδες testing για ένα μονοθέσιο το οποίο δεν είχε παρουσιαστεί ακόμα δημοσίως.
Η παρουσίαση τελικά έγινε στα μέσα Μαΐου, αλλά πλέον το κλίμα είχε αλλάξει: με τη ολοκαίνουρια Ferrari F2003-GA να παίρνει 3 νίκες στους πρώτους 3 αγώνες της στα χέρια του Schumi και τη Williams FW23 να έχει διορθώσει τα προβλήματα υποστροφής που είχε στο πρώτο μέρος της σεζόν, η McLaren ήταν πίσω από τους άμεσους ανταγωνιστές της και με ένα μονοθέσιο το οποίο – απολύτως λογικά – είχε σχεδόν «πιάσει ταβάνι» όσον αφορά τα περιθώρια εξέλιξής του.
Συνεπώς, παρά τις φωνές αρκετών στην ομάδα πως το μονοθέσιο δεν ήταν έτοιμο – προεξάρχοντος του ίδιου του Newey, ο οποίος θεωρούσε πως η όποια βιασύνη θα ήταν σαν «να πυροβολάμε τα πόδια μας» – η MP4/18 πάτησε για πρώτη φορά πίστα στο Paul Ricard την μέρα της παρουσίασης, και το πρώτο μεγάλο «καμπανάκι» χτύπησε γρήγορα: μπορεί η επανεμφάνιση του blown diffuser να ήταν από τους κύριους σχεδιαστικούς πυλώνες του μονοθεσίου, αλλά η τοποθέτηση των εξατμίσεων κοντά στο αμάξωμα ανέβαζε τόσο τις θερμοκρασίες που το πίσω μέρος του μονοθεσίου έμοιαζε με…Βεζούβιο, σε σημείο που οι μηχανικοί στα pits είχαν έτοιμους τους πυροσβεστήρες ανά πάσα στιγμή, γνωρίζοντας πως το πιθανότερο είναι το μονοθέσιο που γυρνούσε σε αυτά να είχε πιάσει φωτιά!
Οι χρόνοι ήταν ανταγωνιστικοί, όμως το μήνυμα που δόθηκε στον Dennis από τους μηχανικούς ήταν πως η MP4/18 δεν υπήρχε περίπτωση να διανύσει επιτυχώς απόσταση ενός αγώνα στην υπάρχουσα μορφή της χωρίς να υπάρξουν τεράστια προβλήματα. Τουτέστιν, χρειάστηκε να υπάρξει ένας ολικός επανασχεδιασμός του πίσω μέρους, γεγονός που αυτόματα μετέφερε την «πρώτη» της MP4/18 από το καλύτερο σενάριο (μέσα Ιουνίου στον Καναδά) στο χειρότερο (μέσα Ιουλίου στο Silverstone). Τουλάχιστον, αυτό που τότε θεωρούσαν ως χειρότερο…
Έχοντας πλέον μπει στις νέες, υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του McLaren Technology Center στο Woking, υπήρχε η ελπίδα πως το επόμενο τριήμερο test στη Jerez θα «έστρωνε» το μονοθέσιο προκειμένου αυτό να τρέξει στον εντός έδρας αγώνα του Silverstone. Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν έγινε: στο μέσο της 4ης στροφής του Ισπανικού σιρκουί, ο 3ος πιλότος Alex Wurz είδε το πάτωμα να…καταρρέει και το μονοθέσιό του να «σκάει» με μεγάλη δύναμη στα ελαστικά, σε ένα ατύχημα που ο μηχανικός Marc Priestley αποκάλεσε ως «το σφοδρότερο που είχε δει». Ευτυχώς, ο Αυστριακός δεν έπαθε τίποτα, άλλο αν είδε την ομάδα να σχολιάζει το συμβάν ως «άσχετο με μηχανικό πρόβλημα» ουσιαστικά ρίχνοντας την ευθύνη πάνω του.
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα ήταν άλλο και δεν είχε δημοσιοποιηθεί ακόμα: περίπου την ίδια χρονική περίοδο, η MP4/18 έλαβε μέρος στο καθιερωμένο crash test της FIA, στο οποίο όμως…απέτυχε, γεγονός απίστευτα σπάνιο για τη Formula 1. Αυτό σήμαινε πως ακόμα και αν λυνόντουσαν τα πολλά προβλήματά του, το μονοθέσιο δεν μπορούσε να συμμετάσχει στο πρωτάθλημα μέχρι να ολοκλήρωνε επιτυχώς το crash test.
Παρά το νέο πισωγύρισμα, το πρόγραμμα των δοκιμών συνεχίστηκε κανονικά, αυτή τη φορά με τους Coulthard και Raikkonen πίσω από το τιμόνι. H κατάληξη πάντως ήταν η ίδια, αλλά αυτή τη φορά με άλλο θύμα: στη τελευταία στροφή του σιρκουί της Βαρκελώνης (η οποία τότε δεν είχε σικέιν) ο Kimi έχασε τελείως το μονοθέσιο, το οποίο σχεδόν…κόπηκε στα δύο.
Ο Φιλανδός βγήκε σώος και αβλαβής από τη MP4/18, αλλά η οργή του για την επίσημη «γραμμή» της McLaren, η οποία ήταν ακριβώς η ίδια με τον Wurz – «οδηγικό λάθος και όχι μηχανικό» – ήταν τέτοια, που σύμφωνα με τον Priestley αρνήθηκε πλήρως την οποιαδήποτε περαιτέρω ενασχόληση με το ανεπίσημο ακόμη μονοθέσιο. Τα κακά μαντάτα δεν είχαν τελειώσει, αφού λίγο αργότερα ήρθε η αποτυχία και στο δεύτερο crash test – «για πολύ λίγο» σύμφωνα με τον Martin Whitmarsh – φέρνοντας ακόμα περισσότερα σύννεφα πάνω από το Woking.
Ήταν πραγματικά το χειρότερο δυνατό σενάριο για τη McLaren, η οποία από την τρομερή κατάσταση που βρισκόταν στην αρχή της χρονιάς – με ένα δυνατό υπάρχον μονοθέσιο και ένα πιθανώς πιο γρήγορο να έρχεται στο κοντινό μέλλον – βρέθηκε στην απολύτως χειρότερη, καθώς η MP4/17D δεν μπορούσε πλέον να εξελιχθεί και η MP4/18 μάλλον δεν θα πάταγε ποτέ πίστα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι 2 από τους 3 οδηγούς της είχαν πει ευθέως πως δεν θα το οδηγούσαν!
Είχα άλλη μια μεγάλη σύγκρουση και το αμάξι πάλι κόπηκε στα δύο. Με το που επέστρεψα στα γκαράζ, πήρα αμέσως τηλέφωνο τον Ron και του είπα «συγγνώμη, αλλά δεν θέλω να το οδηγήσω ξανά»
Alex Wurz
Σύμφωνα με τον Dennis, η τύχη του όλου project θα κρινόταν μετά από ένα test στη Monza, λίγες μέρες πριν τον επίσημο αγώνα εκεί. Τελικά όμως, αυτό δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ: σε εκείνο το χρονικό σημείο ο Raikkonen απείχε μόλις 1 βαθμό από τον Montoya και 2 από τον Schumacher, και αυτή η κρίσιμη κατάσταση στο πρωτάθλημα πολύ πιθανό να απέτρεψε την McLaren από το να εισάγει ένα γρήγορο μεν, αλλά απίστευτα προβληματικό μονοθέσιο.
Ταυτόχρονα, σε μια άμεση παραδοχή λάθους, ο Adrian Newey παραδέχτηκε πως η κατάσταση με τη MP4/18 ήταν τόσο άσχημη, που χρειαζόταν να υπάρξει ένας ολικός επανασχεδιασμός του μονοθεσίου προκειμένου να υπάρξει η οποιαδήποτε πιθανότητα αυτό να γίνει ανταγωνιστικό. Παρόλα αυτά, ο Βρετανός σχεδιαστής δεν εισακούστηκε, αφού ο Whitmarsh και οι ομόλογοί του αποφάσισαν να συνεχίσουν την προσπάθεια επίλυσης των πολλών προβλημάτων του ίδιου μονοθεσίου με φόντο την επόμενη σεζόν. Άλλωστε, παρά τους δύο μόλις βαθμούς που χώρισαν τους Raikkonen και Schumacher στο τέλος της σεζόν, ήταν φανερό πως η MP4/17 είχε…ξεζουμιστεί, κάνοντας απαραίτητη την εισαγωγή ενός νέου μονοθεσίου.
Όσον αφορά τη MP4/18, ποτέ δεν ειπώθηκε το οριστικό «όχι», τουλάχιστον δημόσια – στη McLaren απλά σταμάτησαν την οποιαδήποτε αναφορά σε αυτή, κυριολεκτικά σαν να μην υπήρξε ποτέ. Βέβαια, επανεμφανίστηκε μερικούς μήνες μετά…
…και για την ακρίβεια στο εναρκτήριο GP του 2004 στην Αυστραλία, όπου υπήρξε και η πρώτη εμφάνιση της MP4/19, ενός μονοθεσίου που «βαφτίστηκε» από τον Newey ως «η MP4/18 με διαφορετικά αυτοκόλλητα πάνω». Ακόμα και έτσι, ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να υπάρξει μια «δικαίωση» ενός project το οποίο είχε περάσει από χίλια κύματα.
Αυτό που φάνηκε στην πίστα πάντως δεν ήταν τόσο δικαίωση όσο…πανωλεθρία: στη χειρότερή της έναρξη σε σεζόν μετά από πολλά, πολλά χρόνια, η McLaren είχε 8 εγκαταλείψεις και 0 παρουσίες στο βάθρο στους πρώτους 9 αγώνες! Χρειάστηκαν διάφορες έκτακτες τροποποιήσεις (κυρίως στο σασί και τις αναρτήσεις) προκειμένου να διασωθεί κάτι από τη χρονιά, με τη MP4/19B να είναι μακράν ο καλύτερος…απόγονος της MP4/18, παίρνοντας pole και δεύτερη θέση στο Silverstone όπως και τη μοναδική νίκη της σεζόν στο Spa-Francochamps με τον Kimi Raikkonen.
Σίγουρα, ακόμα και η νεότερη version δεν ήταν αρκετή για να ανταγωνιστεί τον «πύραυλο» που είχε φτιάξει η Ferrari με τη F2004, αλλά άμα η McLaren ξεκινούσε τη σεζόν με τη 19B (όπως ήθελε ο Newey) μάλλον δεν θα έφτανε στο σημείο να απειληθεί από τη Sauber για τη 5η θέση στο Κατασκευαστών (!) στα μέσα της σεζόν.
Αυτή ήταν η ιστορία της MP4/18: ενός μονοθεσίου το οποίο κουβαλούσε πάνω του τις ελπίδες της McLaren για την επιστροφή στα πρωταθλήματα, κάπου…χάθηκε στη πορεία, και όταν τελικά πάτησε πίστα με διαφορετική ονομασία, τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά συγκριτικά με ό,τι περίμεναν στο Woking, δίνοντάς του επάξια μια θέση στις χειρότερες εμπνεύσεις της McLaren…
[i] Πολλές ομάδες το χρησιμοποιούσαν στα τέλη 80’s-μέσα 90’s, μέχρι που οι δραστικές αλλαγές στους κανονισμούς στα μέσα του 1994 ουσιαστικά το απέσυραν από το grid.
Πηγές:
Τα βιβλία The Mechanic του Marc Priestley και How To Build A Car του Adrian Newey
https://www.mclaren.com/racing/heritage/driver/Alexander-Wurz/mclaren-me-alex-wurz-2369852/
https://www.f1technical.net/features/689
https://the-race.com/formula-1/the-most-famous-unraced-car-in-f1-history/
Διαβάστε όλα τα νέα της Formula 1 εδώ, ενώ πλέον μπορείτε να μας βρείτε στο Instagram, YouTube, Tik Tok, Discord και Twitter.