To γεγονός που ξεχώρισε από τον αγώνα στην Monza, όσον αφορά τους δύο πρωτοπόρους της βαθμολογίας, ήταν η σύγκρουσή τους στην στροφή 1, με την FIA κατόπιν του αγώνα να τιμωρεί τον Max Verstappen με ποινή 3 θέσεων στην σειρά εκκίνησης του Grand Prix Ρωσίας.
Στις παρακάτω γραμμές θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα πεπραγμένα της FIA (όχι μόνο στο επίμαχο συμβάν) ώστε να καταλάβουμε πως κατέληξαν οι αγωνοδίκες (επομένως και πως καταλήγουν) στην απόφαση αυτή, καθώς και ποιό είναι το μεγάλο πρόβλημα που υφίσταται με το υπάρχον σύστημα κανονισμών/ποινών.
Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή
Συμβάν #1: Antonio Giovinazzi – Carlos Sainz
Ο Antonio Giovinazzi θα βγει εκτός ορίων πίστας και κατά την είσοδό του θα βρεθεί στην γραμμή του Carlos Sainz. To συμβάν ακριβώς ίδιο με το Sebastian Vettel – Lewis Hamilton στον Καναδά το 2019. Ακριβώς ίδιο! Φάνηκε δια γυμνού οφθαλμού περί τείνος πρόκειται. Οι κανονισμοί (α)σαφείς, ιστορικό υπάρχει, ίδιο περιστατικό στο παρελθόν υπάρχει, οπότε η απόφαση ήταν μονόδρομος. Ακόμα και για λόγους συνέπειας (consistency). Όπως δόθηκε ποινή το 2019 (και ορθώς), έτσι και τώρα.
Συμβάν #2: Sergio Perez – Charles Leclerc, 5 δευτερόλεπτα
Ο Sergio Perez θα δοκιμάσει να κάνει το προσπέρασμα στον Charles Leclerc, ωστόσο ο Μεξικανός θα ολοκληρώσει την κίνησή του εκτός πίστας. Το παράδοξο εδώ είναι η αργή αντίδραση των αγωνοδικών. Ακριβώς ίδιο συμβάν, τόσο ως προς την πράξη του πιλότου, το πως εξελίχθηκε μετά, όσο και ως προς την αργή αντίδραση των αγωνοδικών είχαμε δει και παλιότερα. Αν ανατρέξουμε στον αγώνα της Μεγάλης Βρετανίας το 2010, θα δούμε ότι ο Fernando Alonso θα δεχτεί ποινή διέλευσης, καθώς δεν έδωσε πίσω την θέση που απέκτησε με μη αποδεκτό από τους κανονισμούς τρόπο, προσπερνώντας τον Robert Kubica. Το θέμα ήταν ότι ο Ισπανός ήταν σε διαρκή επικοινωνία με την Ferrari, ωστόσο ο Charlie Whiting φαίνεται πως έδωσε σχετική οδηγία αρκετά μετά το συμβάν, όταν ο Ισπανός είχε κερδίσει κι άλλη θέση (από τον Jaime Alguersuari), ενώ ταυτόχρονα ο Robert Kubica είχε εγκαταλείψει.
11 χρόνια αργότερα, ο Sergio Perez θα κάνει το ‘παράνομο’ προσπέρασμα και θα δεχτεί ποινή 5 δευτερολέπτων. Δεν του ζητήθηκε (τουλάχιστον όχι εγκαίρως) να δώσει πίσω την θέση του, ενώ ακόμα και αν γινόταν αυτό, ο Charles Leclerc βρισκόταν σε μάχη με τον Valtteri Bottas, από τον οποίο και έχασε σχεδόν άμεσα την θέση του.
Οι αγωνοδίκες επιτρέπουν στον πιλότο να “γλιτώσει” την ποινή, αν δώσει πίσω την θέση του. Ωστόσο, βλέπουμε το πρόβλημα του κανονισμού στις δύο παραπάνω πανομοιότυπες περιπτώσεις. Ποιά θέση να δώσει πίσω ο πιλότος, αν ο αντίπαλος εμπλεκόμενος έχει εγκαταλείψει? Ποιά θέση να δώσει πίσω ο οδηγός, αν ο αντίπαλος εμπλεκόμενος έχει δεχτεί προσπέρασμα από άλλους 2-3-4-5-10 πιλότους? Στην τελική, ο Sergio Perez ‘χρώσταγε’ την θέση μόνο στον Charles Leclerc. Σε κανέναν Valtteri Bottas.
Να ξεκαθαρίσουμε σε αυτό το σημείο πως δεν μιλάμε για δόλο, ούτε για σκοπιμότητες της FIA. Ο Κανονισμός εφαρμόστηκε και πολύ καλά έκανε. Εξετάζουμε τα προβλήματά του! Αν χρειάζονται 5 λεπτά, δηλαδή κατά μέσο όρο 3 γύροι, για να κριθεί αν πρέπει ένας πιλότος να δώσει πίσω την θέση του ή όχι, αν δηλαδή απέκτησε πλεονέκτημα (όπως αιτιολογούν και οι αγωνοδίκες), τότε αυτό δείχνει σοβαρό θέμα. Δείχνει ότι ίσως στην κρίση των αγωνοδικών αφήνονται περισσότερα από όσα πρέπει.
Max Verstappen vs Lewis Hamilton
Συμβάν #3: Max Verstappen – Lewis Hamilton, η FIA στο στόχαστρο
Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί η άποψη του γράφοντος μέχρι να βγει η απόφαση των αγωνοδικών, αναλύοντας φυσικά το σκεπτικό από το οποίο απορρέει.
Όσον αφορά τον Lewis Hamilton: Ο Βρετανός είχε δικιά του την στροφή, δεν είχε καμία υποχρέωση να υποχωρήσει και ήλεγχε πλήρως το ποιός και που θα τοποθετήσει το μονοθέσιό του. Το παραπάνω δεν είναι άποψη, αλλά απορρέει από τους κανονισμούς, ή τουλάχιστον από το σκεπτικό που φαίνεται πως ακολουθεί η FIA. Δηλαδή, αυτός που ελέγχει την αγωνιστική γραμμή, ελέγχει και την στροφή. Αν ο αντίπαλος δεν βρίσκεται σημαντικά δίπλα σου (μέχρι πρότεινος, αυτό οριζόταν ως παραπάνω από το μισό μονοθέσιο), τότε δεν έχει κανένα δικαίωμα να απαιτήσει χώρο, και εσύ δεν έχεις υποχρέωση να περιμένεις ότι θα βρίσκεται στην αγωνιστική γραμμή ή στην γραμμή που ακολουθείς για να πάρεις την στροφή.
Όσον αφορά τον Max Verstappen: O Ολλανδός δεν ήλεγχε την στροφή. Βρισκόταν στην εξωτερική και έπρεπε να πορευθεί ανάλογα με το τι θα του επέτρεπε ο Lewis Hamilton να κάνει. Ωστόσο, ο Max Verstappen, καλώς ή κακώς βρήκε χώρο και επιτέθηκε. Η κατάληξη γνωστή.
Πριν συνεχίσουμε, ας απαντήσουμε μερικά ερωτήματα που γεννιούνται:
- Μπορούσε ο Lewis Hamilton να αφήσει περισσότερο χώρο στον Max και να αποφύγει την σύγκρουση?
Ναι μπορούσε. - Ήταν υποχρεωμένος να το κάνει, δηλαδή, υπάρχει κάποιος κανονισμός που να τον υποχρεώνει να αφήσει χώρο στην συγκεκριμένη περίπτωση?
Όχι, εξ όσων ξέρουμε και καταλαβαίνουμε. - Μπορούσε ο Max Verstappen να μην ‘χωθεί’ εκεί που χώθηκε?
Ναι μπορούσε. - Ήταν υποχρεωμένος να μην κάνει κίνηση, αν και βρήκε ανοιχτή πόρτα (όσο ανοιχτή ήταν τέλος πάντων)?
Θα το απαντήσουμε παρακάτω!
Ευτυχώς, το άθλημα δεν βασίζεται στην όποια αυθαίρετη άποψη του καθενός, αλλά σε κανονισμούς. Δεν βασίζεται στο “τι θα μπορούσε να κάνει” αλλά στο “τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει”.
Οπότε, βάσει των παραπάνω, αρχική άποψη του γράφοντος ήταν ότι επρόκειτο για αγωνιστικό συμβάν. Ο λόγος είναι πως στην διάρκεια του συμβάντος αυτού καθεαυτού, και οι δύο οδηγοί υπερασπίστηκαν την θέση τους, αλλά συγκρούστηκαν μόνο και μόνο επειδή ο Max πάτησε στα sausage kerbs (σαμαράκια θα μπορούσαμε να τα πούμε καταχρηστικά). Προκλήθηκε δηλαδή από αίτιο που δεν είχε να κάνει με την συμπεριφορά κάποιου οδηγού, αλλά λόγω των φυσικών χαρακτηριστικών της πίστας (όπως και η σύγκρουση Valtteri Bottas – George Russell στην Imola).
To γιατί ο Lewis Hamilton είχε δικαίωμα να απαιτήσει από τον Max να ακολουθήσει την συγκεκριμένη γραμμή και να πατήσει τα sausage kerbs αναλύθηκε παραπάνω. Με απλά λόγια, άποψη του γράφοντος ήταν πως, αν δεν υπήρχαν τα sausage kerbs, ο Max δεν θα είχε χάσει ποτέ τον έλεγχο του μονοθεσίου του, το ατύχημα δεν θα είχε συμβεί ποτέ, η μάχη θα έπαιρνε αναβολή για άλλη μέρα (ή μάλλον την επόμενη στροφή) και πιθανότατα, βάσει της δυναμικής που είχαν δείξει μέχρι τότε, ο Lewis Hamilton θα ήταν ο κερδισμένος στο τέλος του αγώνα, από βαθμολογικής άποψης.
Τι είπε η FIA
Οι αγωνοδίκες θεώρησαν πως παρόλο που ο Lewis Hamilton ώθησε τον Max Verstappen στο kerb, ο Ολλανδός δεν είχε δικαίωμα να απαιτήσει χώρο, αφού δεν βρισκόταν σημαντικά δίπλα στον Βρετανό, παραμόνο μέχρι πολύ αργά στην είσοδο της στροφής. Με απλά λόγια, συμφωνούν στο σκεπτικό που αναλύθηκε παραπάνω, με την μικρή αλλά σημαντική διαφορά, ότι ο Max έκανε πολύ αργά την κίνησή του, σε σημείο που πλέον ήταν αδύνατον να απαιτήσει να έχει χώρο.
Αρχικά, η απόφαση των αγωνοδικών είναι σεβαστή και αποδεκτή. Προσωπικά δεν την αμφισβητώ και προφανώς δεν θα μιλήσουμε για έλεγχο της FIA και συνομωσίες.
Αυτό που πρέπει να εξετάσουμε είναι η αποτελεσματικότητα του βιβλίου κανονισμών, η συνέπειά του και οι αγωνοδίκες!
Ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα λοιπόν είναι οι ίδιοι οι κανονισμοί. Υπάρχει το γράμμα του νόμου, το πνεύμα του νόμου και ο στόχος του νόμου!
Με το πνεύμα του νόμου εννοούμε τον λόγο που συνολικά φτιάχνουμε τους κανονισμούς στο άθλημα, τι θέλουμε να πετύχουμε με αυτούς. Αυτό είναι το racing, δηλαδή θεωρητικά οι κανονισμοί φτιάχνονται με απώτερο στόχο τις μάχες, τις προσπεράσεις, το θέαμα και την ροή του αγώνα. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει σήμερα. Δεν εννοούμε σε καμία περίπτωση ότι δεν συμβαίνει λόγω δόλου ή διαφθοράς στην FIA. Δεν συμβαίνει επειδή οι ίδιοι οι κανονισμοί δεν το επιτρέπουν.
Ο στόχος του νόμου είναι το τι σκοπεύουμε να διορθώσουμε με τον εκάστοτε κανονισμό. Για παράδειγμα, ο κανονισμός που επιβάλει στα μονοθέσια να πηγαίνουν με 60-80 km/h στο pit lane δεν είναι για να εξοικονομήσουν καύσιμα, αλλά για την ασφάλεια των ανθρώπων που είναι εκτεθειμένοι στα γκαράζ. Ούτε αυτό επιτυγχάνεται. Ο λόγος? Οι ποινές δεν αντικατοπτρίζουν σε καμία περίπτωση την βαρύτητα της κατάστασης (μιλάμε για την ασφάλεια ανθρώπων).
Το γράμμα του νόμου αναφέρεται στο τι λέει ρητά ο κανονισμός και εδώ θα σταθούμε.
Το βιβλίο των κανονισμών πρέπει να είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο που να μην αφήνει πράγματα στην τύχη και στην εκάστοτε κρίση. Δεν γίνεται να αφήνεται στην κρίση των αγωνοδικών να κρίνουν το τι θεωρείται “σημαντικά δίπλα”. Ο Tonio Liuzzi μπορεί να θεωρεί σημαντικά δίπλα το να είναι όλο το μονοθέσιο δίπλα στο άλλο, ενώ ο Emmanuelle Pirro να θεωρεί το να βρίσκεται ολόκληρο το μονοθέσιο μπροστά από του αντιπάλου. Με απλά λόγια δεν γίνεται να υπάρχουν περιθώρια να θεωρείται σωστή και η άποψη που θέλει άσπρο και η άποψη που θέλει μαύρο.
Προφανώς, οι αγωνοδίκες υπάρχουν για να φροντίζουν ότι το γράμμα του νόμου θα τηρείται, αλλά χωρίς να υποσκελίζει το πνεύμα του νόμου, δηλαδή να υποθάλπτει το racing. Το πρόβλημα είναι πως με τον τρόπο που γίνεται σήμερα η συγκεκριμένη δουλειά, οι αγωνοδίκες είναι οι μόνιμοι πρωταγωνιστές και είναι και αυτοί που έχουν κρίνει αποτελέσματα.
Η άποψη του Sebastian Vettel για την FIA
Δεν μπορούμε παρά να ταχθούμε 100% υπέρ της άποψης του Sebastian Vettel. Συγκεκριμένα, ο Γερμανός έχει μιλήσει πολλάκις για συγκρότηση τακτικής ομάδας αγωνοδικών, δηλαδή για 4 συγκεκριμένα άτομα που στους 22 αγώνες της σεζόν θα είναι αυτοί που θα παίρνουν τις αποφάσεις.
Εφόσον το βιβλίο των κανονισμών είναι ασαφές, αφήνει πολλά πράγματα στην τύχη και στην κρίση των αγωνοδικών, και οι κανονισμοί του κρίνονται ανεπαρκείς ή έστω ακατάλληλοι για να υπηρετήσουν τον λόγο ύπαρξής τους, σε κάθε επίπεδο, τότε ας είναι συνεχώς οι ίδιοι αυτοί που κρίνουν, ώστε να υπάρχει και συνέπεια στο σκεπτικό με το οποίο παίρνονται οι αποφάσεις.
Όσο σωστή κι αν είναι μία απόφαση, οι κανονισμοί, ή έστω η συνέπεια στην κρίση των αγωνοδικών, δεν θα έπρεπε να αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτισής της.
Συγχαρητήρια στους αγωνοδίκες που τηρούν το βιβλίο με βάση το οποίο παίρνουν τις αποφάσεις, αλλά το όλο σύστημα που υπάρχει φαίνεται να έχει αποτύχει παταγωδώς!
Το φετινό πρωτάθλημα είχε όλα τα φόντα να μνημονεύεται μόνο για καλούς λόγους, και αντί αυτού κάθε αγωνιστικό τριήμερο υπάρχει και κάτι καινούργιο να δώσει δικαιώματα.
ΥΓ: Συγχαρητήρια στην McLaren και τους Daniel Ricciardo, Lando Norris για το αποτέλεσμα.
Διαβάστε όλα τα νέα της F1 εδώ, ενώ πλέον μπορείτε να μας βρείτε στο Instagram, YouTube, Tik Tok, Discord, Twitter.
