Mario Andretti-The American dream
Στις 28 Φεβρουαρίου του 1940 στο Motovun/Montona μια πόλη κοντά στην Τεργέστη γεννήθηκε από Ιταλούς γονείς ο θρύλος της F1 και του μηχανοκίνητου αθλητισμού Mario Andretti.
Τα πρώτα 7 χρόνια της ζωής του (όπως και του διδύμου αδερφού του Aldo) και με τον β’ Παγκόσμιο πόλεμο να μαίνεται γύρω από την γενέτειρα τους τα έζησαν σε στρατόπεδο για εκτοπισμένους.
Εκεί η οικογένεια Andretti υπέφερε αρκετά από κακουχίες και έλλειψη τροφίμων.
Όταν τελικά η γενέτειρα τους παραδόθηκε στους Γιουγκοσλάβους η οικογένεια μετακόμισε στην Lucca και κάπου εκεί ξεκινάει η ιστορία του Mario για τους αγώνες.
Μαζί με τον αδερφό του Aldo έκαναν ποδήλατο και βρισκόντουσαν κοντά σε τμήμα της φημισμένη θρυλικής διαδρομής Mille Miglia παρακολουθώντας πολλά αγωνιστικά αυτοκίνητα να περνούν μπροστά από τα έκπληκτα μάτια τους.
Όμως το αληθινό έναυσμα για τους αγώνες ήταν όταν ο Mario το 1954 στα 14 του βρέθηκε στην Monza παρακολουθώντας τον παιδικό του ήρωα και δύο φορές πρωταθλητή Alberto Ascari με την Ferrari να κοντράρει έντονα τον Juan Manuel Fangio.
Δυστυχώς για τον Mario δεν είδε τον ήρωα του να κερδίζει καθώς ένα μηχανικό πρόβλημα τον ανάγκασε σε εγκατάλειψη και ακόμα χειρότερα ο Ascari σκοτώθηκε ένα χρόνο μετά σε δοκιμές στην ίδια πίστα.
Όμως πάρα την απογοήτευση του αυτή η εικόνα του Ascari μέσα στην Ferrari έγινε η αιτία ο Mario Andretti να ασχοληθεί με τους αγώνες και να χτίσει σιγά σιγά τον δικό του θρύλο.
Την ίδια χρονιά η οικογένεια μετανάστευσε στην Αμερική και έτσι ο Mario και ο αδερφός του έψαχναν τρόπο να διακριθούν σε αγώνες σε χωματόδρομους.
Σε έναν από αυτούς ο Aldo τραυματίστηκε και δυστυχώς δεν έτρεξε ποτέ ξανά σε αγώνες.
Ο Mario όμως συνέχισε να αγωνίζεται με τέτοιο πάθος που έβγαζε πέντε αγώνες την ημέρα.
Η φήμη του τον έφερε γρήγορα στα οβάλ και τα Αμερικανικά μονοθέσια.
Το 1965 άρχισε να καλπάζει στα κορυφαία Αμερικανικά αυτοκινητοδρόμια…12 ώρες Sebring, 500 μίλια Daytona και το Μονακό της Αμερικής Indianapolis 500.
Η ευελιξία του σε διαφορετικούς τύπους αγώνων είχε ελάχιστους “προγόνους”. Ένας από αυτούς ήταν ο θρυλικός Jim Clark δύο φορές πρωταθλητής της F1 και νικητή του αγώνα που ο Andretti τερμάτισε τρίτος εντυπωσιάζοντας τον Σκωτσέζο όπως και το αφεντικό της Lotus Colin Chapman ο οποίος τον είχε βάλει στα υπόψιν για μελλοντικό οδηγό του στην ομάδα της F1.
Την ίδια χρονιά γίνεται για πρώτη φορά πρωταθλητής στα οβάλ , με μια νίκη κερδίζοντας τον θρύλο των οβάλ A.J Foyt.
Το 1966 κυριάρχησε με οχτώ νίκες και δεν άφησε περιθώρια αμφισβήτησης.
Ο δεύτερος τίτλος στα οβάλ ήταν γεγονός, επίσης κατέκτησε την pole στο Indy500 αλλά δεν κέρδισε τον αγώνα.
Το 1967 αν και είχε πάλι οχτώ νίκες έχασε στις λεπτομέρειες τον τίτλο από τον A.J Foyt, ενώ πήρε την δεύτερη pole στο Indy500 μην καταφέρνοντας την νίκη.
Το 1968 με αρκετή σταθερότητα, 11 δεύτερες θέσεις και τέσσερις νίκες χάθηκε πάλι ο τίτλος στις λεπτομέρειες αυτή την φορά από τον Bobby Unser όμως η φήμη του ολοένα και αυξανόταν.
Όμως ο Colin Chapman τρία χρόνια μετά το Indy500 του έδωσε την ευκαιρία να κάνει το ντεμπούτο του στην F1 με την Lotus με σκοπό να αντικαταστήσει έμμεσα τον Jim Clark που σκοτώθηκε λίγους μήνες πριν (ναι τον οδηγό θρύλο που εντυπωσιάστηκε από τον Andret, με το καλημέρα απέδειξε ότι την άξιζε με το παραπάνω.
Πήρε την pole Position, στον αγώνα εγκατέλειψε σύντομα.
Όμως το άνοιγμα προς την Ευρώπη και την F1 είχε ήδη ξεκινήσει.
Ο Αμερικανός ήταν ένα από τα λίγα ονόματα που είχαν τέτοια φήμη πριν το ντεμπούτο τους στην F1,παρ’ όλα αυτά δεν θέλησε να επικεντρωθεί πλήρως στην F1 εγκαταλείποντας την ήδη προσοδοφόρα καριέρα του στις Η.Π.Α.
Το 1969 με εννιά ακόμα νίκες κατέκτησε τον τρίτο τίτλο του στα οβάλ με μια ακόμα εξαιρετική σεζόν με αντίπαλο τον Al Unser και κατάφερε την πρώτη και τελευταία νίκη στο Indianapolis 500,ενώ έκανε 3 εμφανίσεις με την Lotus στην F1 σε Νότια Αφρική, Γερμανία και Αμερική μην καταφέρνοντας να τερματίσει λόγω ευθραυστότητας της lotus του.
Το 1970 οι εμφανίσεις του αυξήθηκαν στην F1. Aυτή την φορά συμμετείχε σε πέντε Grand Prix με την Αμερικανική ομάδα STP Corporation ενώ ανέβηκε για πρώτη φορά στο βάθρο με την τρίτη θέση του στο Ισπανικό GP.
Στα οβάλ με την ίδια ομάδα δεν ήταν ιδιαίτερα παραγωγική σεζόν.
Σε σχέση με τις προηγούμενες σεζόν ήταν μακριά από τον τίτλο με μόλις μία νίκη.
Το 1971 πήρε την απόφαση για πρώτη φορά να αφιερωθεί σε πλήρη πρόγραμμα στην F1 καθώς η ομάδα των παιδικών του χρόνων Ferrari του έδωσε την ευκαιρία να γίνει οδηγός της.
Το ξεκίνημα ήταν μαγικό κέρδισε τον πρώτο του αγώνα στην F1 και τον πρώτο του αγώνα με την Ferrari στο GP Νοτίου Αφρικής. Η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη με δεύτερο καλύτερο αποτέλεσμα την τέταρτη θέση στην Γερμανία.
Όσον αφορά την καριέρα του στις Η.Π.Α δεν ήταν πια το ίδιο παραγωγική είχε μόνο ένα βάθρο εκείνη την σεζόν με την ομάδα STP corporation.
Το 1972 συνέχισε με την Ferrari στην F1 όμως η ομάδα δεν είχε ανταγωνιστικό μονοθέσιο και έτσι αρκέστηκε σε κάποιες εμφανίσεις στους βαθμούς με την τέταρτη θέση ως καλύτερο αποτέλεσμα στο GP Νοτίου Αφρικής.
Στα οβάλ είχε δύο βάθρα με την ομάδα Parnelli Jones.
Το 1973 ήταν πιο παραγωγικό στα οβάλ καθώς κέρδισε έναν αγώνα και είχε δύο δεύτερες θέσεις με την ομάδα Parnelli Jones.
Δεν αγωνίστηκε στην F1 εκείνη την σεζόν αλλά σχεδίαζε επιστροφή με την ομάδα Parnelli Jones.
Το 1974 στα οβάλ είχε ως καλύτερο αποτέλεσμα μια τρίτη θέση ενώ αγωνίστηκε στους δύο τελευταίους αγώνες της F1 με την ομάδα Parnelli Jones
Το 1975 με την ίδια ομάδα επέστρεψε ξανά σε πλήρες πρόγραμμα τής F1 με καλύτερα αποτελέσματα την τέταρτη θέση στο Σουηδικό Grand Prix και την πέμπτη στο Γαλλικό Grand PRrix.
Στα οβάλ συμμετείχε σε λίγους αγωγές έχοντας ως καλύτερο αποτέλεσμα μια τρίτη θέση στο GP του Φοίνιξ.
Το 1976 η καριέρα του στην F1 αναβίωσε.
Ο Colin Chapman έψαχνε τον αντικαταστάτη του Σουηδού Ronnie Peterson και ένωσε ξανά τις δυνάμεις του με τον Mario Andretti.
Η ομάδα της Lotus βρισκόταν σε άσχημη κατάσταση (ο λόγος φυγής του Ronnie) όμως ο Mario κάθισε με υπομονή και εξέλιξε μαζί με την ομάδα την Lotus 77.
Τα αποτελέσματα δεν άργησαν να έρθουν δύο τρίτες θέσεις σε Ολλανδία και Καναδά και η νίκη υπό ακραίες καιρικές συνθήκες στο Ιαπωνικό Grand Prix στην πίστα του Fuji, εκεί οπού ο James Hunt pήρε τον τίτλο από τον Niki Lauda για ένα βαθμό.
Ο Αμερικανός είχε την καλύτερη μέχρι τότε σεζόν της καριέρας του στην F1 τερματίζοντας έκτος με 22 βαθμούς.
Το 1977 η εξέλιξη της Lotus ήταν ραγδαία αλλά πάρα το γεγονός ότι ήταν συνολικά το ταχύτερο μονοθέσιο, ο Mario Andretti κέρδισε τέσσερα GP ένα παραπάνω από τον πρωταθλητή Niki Lauda όμως έχασε τον τίτλο λόγω έλλειψη αξιοπιστίας.
Ενδεικτικό ότι σε σύνολο 16 αγώνων εγκατέλειψε στους οχτώ!!
Το τέλος του πρωταθλήματος τον βρήκε στην τρίτη θέση με 47 βαθμούς με τον Lauda να είναι πρώτος με 72 βαθμούς και με 55 ο δεύτερος Jody Scheckter.
Όμως ο Αμερικανός έφτασε πολύ κοντά στο να υπογράψει για την Ferrari το 1978.
Υπήρχαν δύο λόγοι, πρώτον η φυγή του Lauda από την Ferrari και η θέση του νο1 πιλότου ήταν διαθέσιμη και δεύτερον τα διπλάσια χρήματα που του έδινε ο Enzo Ferrari και τρίτον η επιστροφή του Ronnie Peterson στην Lotus.
Ωστόσο ο Colin Chapman τον έπεισε να μείνει και δικαιώθηκε.
Μπαίνοντας στο 1978 όπου ήταν η χρυσή χρονιά του Mario Andretti…
Με τον Ronnie Peterson σαφώς και δεν είχε πρόβλημα, το αντίθετο τον θεωρούσε έναν αξιότιμο άνθρωπο και έναν μεγάλο οδηγό αλλά εξέφρασε την αντίρρηση του για το κατά πόσο θα λειτουργήσει όλη η ομάδα με δύο νούμερο 1 πιλότους.
Τα πράγματα ωστόσο ήταν πιο εύκολα στην πραγματικότητα καθώς ο Colin Chapman θεώρησε ότι εφ’ όσον ο Αμερικανός πρόσφερε καθοριστική βοήθεια για την εξέλιξη της Lotus 78(1977) και εν συνεχεία στην 79(1978) θα είχε πρώτο λόγο στην ομάδα.
Έτσι ο Ronnie Peterson υπέγραψε για ένα χρόνο ως νο2 καθώς ήταν σίγουρη η μεταγραφή στη McLaren.
Ο Mario ωστόσο θεώρησε γελοίο που ένας πιλότος της αξίας του Ronnie θα μπορούσε να δεχτεί να είναι νο2 και όμως….
Η σεζόν ξεκίνησε εντυπωσιακά με την Lotus να εκμεταλλεύεται άριστα την αλλαγή των κανονισμών και το “ground effect” και έτσι ξάφνιασε τον ανταγωνισμό με ένα από τα καλύτερα μονοθέσια όλων των εποχών την Lotus 79 κερδίζοντας δώδεκα pole και οχτώ νίκες σε 16 αγώνες, με τον Αμερικανό να κερδίζει τις οχτώPoles και έξι νίκες.
Η αρχή έγινε στο GP Αργεντινής με τον Mario Andretti να κερδίζει την Pole και την νίκη.
Εν συνεχεία νίκησε σε Βέλγιο, Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία και η 12η και τελευταία του νίκη στην Ολλανδία, με τον Ronnie Peterson να τον ακολουθεί σε τέσσερα 1-2 της ομάδας.
Υπήρχαν σχετικά φήμες για team orders, ότι ο Ronnie Peterson έκανε πίσω λόγω συμβολαίου όμως ο Ronnie απάντησε στον προβληματισμό με την κατάσταση οτι ο Mario δίκαια κερδίζει…. κάτι που θα αναλυθεί και στον επίλογο της σεζόν.
Φτάνουμε στην Monza….
Ο Mario εκκινεί από την Pole όμως μαζί με τον δεύτερο Gilles Villeneuve βιάστηκαν να ξεκινήσουν τερματίζοντας στις ίδιες θέσεις δεχόμενοι εν τέλη ένα λεπτό ποινή τερματίζοντας στις θέσεις 6-7 δίνοντας την νίκη στον Niki Lauda της Brabham-Alfa Romeo.
Όμως αυτά έχουν την μικρότερη σημασία καθώς είχαμε την καραμπόλα της πρώτης στροφής με τον τραυματισμό των Brambilla και Peterson.
Ο Σουηδός δυστυχώς θα πέθαινε την επόμενη μέρα από πνευμονική εμβολή κάτι που θα είχε αποφευχθεί αν είχε δοθεί άμεσα η απαραίτητη σοβαρότητα στην κατάσταση του, κάνοντας έτσι ακόμα πιο δύσκολη την απώλεια του.
Ο Mario Andretti την ίδια στιγμή εξασφάλισε τον μοναδικό του τίτλο δηλώνοντας με μελαγχολία:
“Ήταν τόσο άδικο να συνδέετε μια τέτοια τραγωδία με την πιο ευτυχισμένη μέρα της καριέρας μου”
“Δεν μπόρεσα να γιορτάσω, όμως αυτό το τρόπαιο θα είναι για πάντα μαζί μου και ξέρω ότι και ο Ronnie Θα ήταν χαρούμενος με εμένα”
Τα επόμενο GP ήταν στο Watkins Glen οι συμπατριώτες του τον υποδέχτηκαν σαν ήρωα όμως υπήρχε ένα συγκινητικό πανό που έλεγε:
“Mario win this one for Ronnie”
Για την ιστορία ο Mario εκκίνησε ξανά από την Pole όμως εγκατέλειψε στον 27ο γύρο με πρόβλημα στον κινητήρα ενώ βρισκόταν στην τρίτη θέση.
Στο τελευταίο GP της σεζόν ο Teammate του Jean Pierre Jarier ξεκίνησε από την Pole, ενώ ο αγώνας του Andretti δεν ήταν καλός καθώς αντιμετώπισε πολλά προβλήματα κατατάσσοντας τον δέκατο.
Στην συνείδηση του κόσμου ο Mario Andretti δεν ήταν ο ταχύτερος την σεζόν που πήρε τον τίτλο του, η τιμή άνηκε στον Ronnie Peterson.
Ο Σουηδός κατά πολλούς θεωρείτε ως ο ταχύτερος των 70s όμως αυτο δεν αλλάζει το γεγονός ότι ο Andretti είχε μια ικανότητα που δεν είχε ο Ronnie.
Αυτήν του εξελιχτή και την μηχανική κατανόηση των μονοθεσίων. Έτσι ισοστάθμισε την έλλειψη σε απόλυτη ταχύτητα
Ένα ενδιαφέρον στατιστικό στην καριέρα του Andretti είναι ότι δεν κατάφερε να κερδίσει ποτέ άλλον αγώνα στην F1 μετά τον θάνατο του καλού του φίλου Peterson.
H καριέρα του στην F1 από εκείνη την στιγμή σε συνδυασμό με την πτώση της Lotus άρχισε να φθίνει, εκτός κάποιων περιστάσεων που έδειχνε ότι ο καλός Andretti ήταν ακόμα εκεί.
Το 1979 ο νέος teammate του ήταν ο Carlos Reutemann,ο Αργεντινός ήταν σε αρκετές περιπτώσεις ταχύτερος του Αμερικανού που το μόνο που κατάφερε ήταν μια τρίτη θέση στην Ισπανία ενώ συνολικά τερμάτισε στην 12η θέση με 14 βαθμούς ενώ ο Reutemann 7ος με 20 βαθμούς.
Το 1980 τα πράγματα έγιναν πιο δύσκολα για τον Mario με νέο teammate τον κατά 18 χρόνια νεότερο Elio de Angelis.
O Ρωμαίος αριστοκράτης έφερε φρεσκάδα στην ομάδα και έβαλε δύσκολα στον Mario. ;Hταν ταχύτερος του συνολικά σε Qualifying και αγώνες.
Μία δύσκολη σεζόν που ολοκλήρωσε με 1 βαθμό ενώ ο Nigel Mansell ήταν για 3 αγώνες ως teammate του, το “Βρετανικο λιοντάρι” θα τον συναντήσουμε ξανά (13 χρόνια μετά).
Ο Andretti σε μια σταδιακή επιστροφή στα οβάλ με την μορφή IndyCar κέρδισε έναν αγώνα πίσω από το τιμόνι της Penske.
Το 1981 η νέα του πρόκληση ήταν η φυγή από την Lotus και ο ερχομός του στην Alfa Romeo με teammate τον Bruno Giacomelli.
Το ξεκίνημα του ήταν αρκετά καλό καθώς τερμάτισε τέταρτος χωρίς όμως συνέχεια καθώς πολλά μηχανικά προβλήματα τον σταμάτησαν.
Ενώ συμμετείχε όλο και περισσότερο πια στο Indy τώρα με την Patrick Racing με τέσσερις παρουσίες στο βάθρο.
Το 1982 αποχώρησε από το πλήρες πρόγραμμα της F1 ενώ αφοσιώθηκε στο IndyCar.
Έκανε τρεις guest εμφανίσεις στην F1, μία με την Williams στο Long beach και δύο με την Ferrari σε Monza και cesare palace(Αμερική).
Στο Long beach με την Williams κατετάγη 14ος ενώ εγκατέλειψε νωρίς τον αγώνα.
Στο Grand Prix της Monza η παιδική του ανάμνηση, η εικόνα του Ascari με την Ferrari στην Monza να μάχεται για την νίκη επέστρεψε με τον ίδιο, ενώ σίγουρα θα πέρασε από το μυαλό του ο Ronnie Peterson….είχαμε λοιπόν έναν Mario Andretti από τα παλιά κέρδισε την Pole Position ενώ τερμάτισε τρίτος.
Τελευταίο επίσημο GP ήταν στην πατρίδα του, εκκίνησε έβδομος ξανά μπροστά από τον Teammate του Patrick Tambay ενώ αγώνας του έληξε άδοξα στον έβδομο γύρο μετά από πρόβλημα στην ανάρτηση.
Έτσι λοιπόν η καριέρα του στην F1 έφτασε στο τέλος της ενώ είχε και μια ανεπίσημη συμμετοχή το 1984 ως αναπληρωματικός πιλότος της Renault στο καυτό GP του Ditroit.
Επίσης συμμετείχε με τον 20 χρόνο γιο του Michael στις 24 ώρες του Le Mans.
Το 1983 η πλήρη επιστροφή πια στα IndyCar με την ομάδα του διάσημου ηθοποιού Paul Newman ξεκίνησε με 2 νίκες ενώ την ίδια σεζόν συμμετείχε ξανά με τον γιο του και τον Philippe Alliot στις 24 ώρες του Le Mans τερματίζοντας τρίτοι, ενώ το 1984 πήρε τον τελευταίο τίτλο της καριέρας του με έξι νίκες απέναντι στον Tom Sneva.
Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν αρκετές ακόμα νίκες, ενώ το 1990-92 με teammate τον γιο του Michael βρέθηκαν πολλές φορές μαζί στο βάθρο των νικητών.
Η ικανότητα του Mario ως εξελιχτής βοήθησε την ομάδα να έχει κορυφαίο πακέτο και τον γιο του να γίνει πρωταθλητής IndyCar το 1991.
Το 1993 ο Mario Andretti και η ομάδα Newman Ηaas καλωσόρισαν τον πρωταθλητή της F1 Nigel Mansell .
Ο Mario φρόντισε να του μάθει την τέχνη στα οβάλ και ο Mansell προσαρμόστηκε άμεσα.
Πήρε τον τίτλο ενώ ο Andretti πήρε την τελευταία νίκη της καριέρας του στο Phoenix.
Το 1994 ήταν η τελευταία του σεζόν σε πλήρη πρόγραμμα στον μηχανοκίνητο αθλητισμό αν και ξεκίνησε με μια τρίτη θέση στο surfers paradise.
Σύμφωνα με τον Andretti ήταν τα δύο χειρότερα χρόνια τής καριέρας του καθώς κατηγόρησε τον Mansell ότι δίχασε την ομάδα όπου υπήρχε οικογενειακό κλίμα.
Μάλιστα είπε χαρακτηριστικά:
“Αν ο Ronnie ήταν ο καλύτερος teammate που είχα τότε υποθέτω ότι ο Nigel ήταν ο χειρότερος. Έχω μεγάλο σεβασμό γι’ αυτόν ως οδηγός αλλά όχι σαν άνθρωπο, αλλά για να είμαστε δίκαιοι και οι άλλοι πρωταθλητές της εποχής του ήταν δύσκολοι άνθρωποι”
Τον επίλογο της καριέρας του στο motorsport τον έγραψε με τέσσερις ακόμα συμμετοχές στις 24 ώρες του Le Mans όπου και κέρδισε το 1995 με τους Bob Wollek και Eric Helary.
Βγήκε τρίτος το 1996 μαζί με τον Jan Lemmens και τον Derek Warwick.
Το 1997 συμμετείχε χωρίς κάποια διάκριση μαζί με τον γιο του Michael και τον Olivier Guillard ενώ η τελευταία του συμμετοχή σε επαγγελματικό επίπεδο ήταν το 2000 στα 60 του χρόνια μαζί με τον Jan Magnussen και τον David Brabham.
O Mario υπήρξε παντρεμένος από το 1961 με την Dee Ann Hoch η οποία “έφυγε” το 2018.
Ενώ ο αδερφός του Aldo απεβίωσε τον Δεκέμβριο του 2020 από τον Covid-19.
Ο αειθαλής Mario Andretti είναι συνώνυμο της ταχύτητας στην Αμερική, το πάθος του για τον μηχανοκίνητο αθλητισμό ήταν τόσο μεγάλο που τον κράτησε ενεργό οδηγό αγώνων για 40 χρόνια.
Ζούσε για να τρέχει!!
Διαβάστε όλα τα νέα της Formula 1 εδώ, ενώ πλέον μπορείτε να μας βρείτε στο Instagram, YouTube και Twitter.
